Nauczycielu!
Chcąc pomóc dziecku z mutyzmem wybiórczym, kieruj się przede wszystkim jego prawdziwymi potrzebami. Najpierw dobrze je poznaj, a później szukaj sposobów, które pozwolą je zaspokoić.
Poniżej zamieszczamy wskazówki, kóre mogą okazać się pomocne. Pamiętaj, że są to jedynie wskazówki. Każde dziecko jest inne, dlatego tak ważne jest dostosowanie sposobów postępowania do konkretnego dziecka i jego sytuacji.
Dziecko z mutyzmem wybiórczym potrzebuje: |
Dlatego: |
|
|
Pomocy |
O Nie ignoruj jego potrzeb. Zaniedbywanie praw i potrzeb dziecka jest niezgodne z zasadami etyki zawodowej. |
|
|
Wsparcia i zrozumienia |
O Powiedz mu, że rozumiesz, jak trudne jest dla niego mówienie i jesteś gotowa/y pomóc mu w pokonywaniu milczenia. |
|
|
Bliskiej, zaufanej relacji, opartej na poczuciu bezpieczeństwa |
O Nawiąż z dzieckiem kontakt w bezpiecznym dla niego otoczeniu, np. podczas krótkiej wizyty w domu, która będzie polegać np. na wspólnej, prostej grze. |
ONie stosuj wobec niego trików, sztuczek i forteli. Bardzo łatwo jest stracić zaufanie dziecka, zaś bardzo trudno jest je odbudować. |
|
|
|
Wrażliwości i wyczucia |
ONie wystawiaj go na zbyt duże próby. |
O Powstrzymaj się od zbyt entuzjastycznej reakcji na jego sukcesy. Chwalenie w obecności innych osób może wzmagać napięcie i powodować regres. |
|
|
|
Poczucia własnej wartości i pewności siebie |
O Daj mu do zrozumienia, że jest ważne poprzez pytanie go o jego zdanie, dawanie przestrzeni do bycia w grupie. |
O Dawaj mu okazje do zaistnienia w grupie. |
|
|
|
Poczucia, że jest ważnym członkiem grupy |
O Nie pomijaj go w rozmowach z innymi dziećmi, dawaj mu okazję do wyrażania siebie, np. poprzez rysunek, granie na instrumentach muzycznych. |
|
|
|
O Jeśli wciąż milczy, komentuj to, co się dzieje, opowiadaj mu, odzwierciedlaj jego uczucia, pokazuj mu, że jest dla Ciebie ważne, a jego obecność miła. |
|
|
Cierpliwości i niewywierania presji na mówienie, która odnosi przeciwny efekt |
O Nie obwiniaj się, jeśli dziecko nie rozmawia z Tobą. Milczenie to objaw choroby, a nie okazywanie niechęci wobec Ciebie. |
|
|
Okazji do komunikowania swoich potrzeb, opinii, niekoniecznie poprzez mowę |
O Stwarzaj sytuacje, w których dziecko będzie miało możliwość podjęcia decyzji, wyrażenia swojego zdania, dokonania wyboru. |
|
|
Skoordynowanej pomocy specjalisty, nauczyciela, rodziców |
O Dbaj o swoje zaangażowanie w pomoc dziecku. |
|
|
Poszanowania jego trudności |
O Unikaj rozmów na jego temat w jego obecności. Rozmawiaj z rodzicami na osobności. |
|
|
Rodziców, którzy będą dla niego solidnym wsparciem |
O Postaraj się zrozumieć, że informacja o trudnościach dziecka bywa dla rodziców trudna i potrzebują czasu, by się z nią oswoić. |
|
|
Ułatwień w komunikowaniu się z Tobą |
O Próbuj nawiązać z nim indywidualny kontakt, w zaciszu, z dala od grupy. |
O Zachęcaj je do kontaktu za pośrednictwem gestów, żartu, prostych gier, wyliczanek… |
|
O Korzystaj z pomocy pośredników (adwokatów), za pośrednictwem których możesz komunikować się z dzieckiem. |
|
O Stosuj stopniowanie trudności w komunikowaniu się:
|
|
|
|
Ułatwień w komunikowaniu się z innymi dziećmi |
O Stale poszerzaj krąg osób, w towarzystwie których dziecko czuje się gotowe mówić. |
OWspieraj je podczas przerw lub np. zmian sali, czy rozkładu dnia, kiedy może się czuć szczególnie zagubione. |
|
|
|
Ułatwień w zaspokajaniu potrzeb fizjologicznych |
O Zwróć uwagę, czy je, pije, odwiedza toaletę podczas pobytu w przedszkolu/szkole. |
|
|
Obniżenia poziomu lęku |
O Wykorzystuj relaksacyjne techniki pracy. |
O Wprowadź elementy rutyny, przewidywalny plan dnia, stały system pracy. |
|
|
|
Spontaniczności, rozluźnienia |
OZachęcaj do spontaniczności poprzez ćwiczenia fizyczne, swobodną ekspresję, prace manualne. |
O Staraj się rozluźnić atmosferę pracy, żartuj, wykorzystuj swoje poczucie humoru. |
|
OUnikaj nacisku na perfekcyjne wykonywanie zadań. Dziecko potrzebuje pewności, że popełnianie błędów nie musi wiązać się z negatywną oceną (np. poproś o wykonanie jak najbrzydszej pracy). |
|
O Angażuj dziecko w zadania, które można wykonać na wiele równie dobrych sposobów, w których nie istnieje jedna, właściwa odpowiedź. |