Proces terapeutyczny przebiega w wielu obszarach funkcjonowania dziecka. Nad niektórymi trudnościami dziecka pracuje się w gabinecie terapeutycznym, innymi można zająć się w środowisku domowym, a z niektórymi można zmierzyć się tylko w przedszkolu/szkole. Efekty pracy w każdym z tych środowisk mogą ujawnić się w innych obszarach np. dziecko przepracowując separację z rodzicem podczas pobytu w przedszkolu staje się bardziej gotowe, aby częściej pozostawać w domu pod opieką babci lub cioci.

Terapia dziecka z mutyzmem wybiórczym opiera się przede wszystkim na odpowiadaniu na potrzeby dziecka, ponieważ zaspokojenie tych potrzeb prowadzi do obniżenia poziomu lęku odpowiedzialnego za milczenie i inne objawy towarzyszące. Najczęściej potrzebami wymagającymi wzmocnienia są: poczucie bezpieczeństwa, autonomia, poczucie kompetencji, otwartość na nowe doświadczenia, przyzwolenie na doświadczenie niepowodzeń, poczucie własnej wartości.

Poczucie bezpieczeństwa jest dla dziecka z mutyzmem wybiórczym podstawowym deficytem. Lęk budzą sytuacje nieprzewidywalne do których umiejętność dostosowania się prowadzi do rozwoju w wielu sferach. Poczucie bezpieczeństwa można wzmacniać w dziecku poprzez dbanie o przewidywalność zdarzeń, stałość oraz ustalenie i przestrzeganie wzajemnych granic, które porządkują świat dziecka.

Dzieciom z mutyzmem wybiórczym często towarzyszą rodzice przejawiający tendencje lękowe, którzy często z dobrej woli i czystej opiekuńczości pozostawiają coraz mniej przestrzeni i możliwości do funkcjonowania dziecku (autonomii). Rozkładanie nad dzieckiem zbyt dużego parasola ochronnego niesie za sobą ukryty przekaz, że dziecko jest słabe i nie da rady.

Poczucie bezpieczeństwa jest związane z poczuciem kompetencji czyli przeświadczenia, że jestem w stanie dokonywać decyzji  i zmian,  dzięki którym będę mógł/mogła poradzić sobie w codziennych sytuacjach. Dlatego wzmacnianie poczucia kompetencji poprzez np. powierzanie większej odpowiedzialności  za swoje sprawy czy uczenie znajdowania rozwiązań w różnych sytuacjach są niezwykle istotne.

Poczucie kompetencji łączy się nierozerwalnie z otwartością dziecka na nowe doświadczenia. Poprzez nowe doświadczenia dziecko może osiągać kolejne etapy i obszary rozwoju.

Obawa przed poniesieniem porażki jest kolejnym niezwykle istotnym elementem pracy w terapii z dzieckiem z mutyzmem wybiórczym. Dzieci te często dążą do perfekcjonizmu, który w dłuższej perspektywie może odnosić negatywny skutek na rozwoju psychicznym dziecka. Dziecko mutystyczne należy nauczyć przyzwolenia na doświadczanie porażki.

Terapia dziecka z mutyzmem wybiórczym jest też terapią poczucia własnej wartości dziecka. Istotne jest, aby pokazywać dziecku, że jest dla nas ważne, żeby wspólnie spędzać z nim czas, dzielić się swoimi radościami, słuchać dziecka ze zrozumieniem, doceniać że darzy nas zaufaniem, szanować bez względu jak się zachowuje, dawać wybór i pozwalać na doświadczanie własnej konsekwencji oraz nie wykorzystywać swojej rodzicielskiej przewagi w celu dyscyplinowania.

Tagi: mutyzm, mutyzm wybiórczy, dzieci z mutyzmem wybiórczym, terapia