Mutyzm wybiórczy jest zaburzeniem wieku dziecięcego, które ma wiele objawów. Selektywne mówienie jest tylko jednym z nich. Dzieci, z którymi pracuję mają wiele trudności. Na podstawie moich doświadczeń powstał cykl artykułów poświęcony tym problemom. Bardzo często są to reakcje lękowe czy też trudności na poziomie emocjonalnym.

Pamiętajmy że każde dziecko jest inne, ma niepowtarzalną osobowość i własną historię. Da się jednak wyodrębnić problemy, które systematycznie się powtarzają. Jedną z trudności dziecka z mutyzmem wybiórczym, z którą często spotykam się w gabinecie jest problem separacyjny.

PROBLEMY SEPARACYJNE

Według klasyfikacji ICD-10 lęk przed separacją w dzieciństwie należy do zaburzeń emocjonalnych. Dotyczy rozdzielenia dziecka od rodziców czy opiekunów. Lęk ten opisuje się często jako nieproporcjonalny do sytuacji – pojawia się gdy dziecko idzie do przedszkola czy szkoły lub gdy sytuacja jest odwrotna i to rodzice wychodzą z domu czy wyjeżdżają na dłużej. Wtedy głowie dziecka tworzą się czarne scenariusze, które powodują panikę. Najczęstszymi objawami lęku separacyjnego są m.in.

• strach przed chorobą czy wypadkiem rodziców i innym nieszczęśliwym wydarzeniem dotyczącym rodziców
• niechęć do chodzenia do szkoły z obawy przed rozłąką z osobą, z którą dziecko jest związane,
• odmowa kładzenia się spać, gdyż w pobliżu nie ma rodziców, częste wstawanie w nocy – sprawdzanie czy rodzice są obecni, po to aby z nimi spać,
• niechęć do spania poza domem,
• strach przed przebywaniem samemu albo bez rodziców
• obawa przed osamotnieniem lub pozbawieniem dostępu do rodziców,
• koszmary nocne z tematem rozłąki,
• wyraźne pogorszenie się samopoczucia w sytuacji spodziewanego rozdzielenia się, nudności, bóle brzucha, stres.

Dzieci z mutyzmem wybiórczym bardzo często są silnie przywiązane do swoich rodziców i czują obawę przed rozstaniem z nimi choćby na chwilę. Trudno im zostać w gabinecie z terapeutą sam na sam. W takiej sytuacji pozwalam na obecność rodziców, ponieważ przy nich dziecko jest mniej napięte i bardziej otwarte na propozycje terapeuty. Bez rodziców natomiast może być ono całkowicie zablokowane. Wtedy włączam członków rodziny do całego procesu pomocy.

Zajmując się problemami separacyjnymi stawiam na nawiązanie relacji z podopiecznym w celu zbudowania jego zaufania. Jeśli dziecko poczuje się z terapeutą bezpiecznie, nie będzie potrzebowało ochrony rodziców w gabinecie. Nawiązanie takiej relacji wymaga dużo czasu i cierpliwości.

Lęk separacyjny towarzyszy nie tylko najmłodszym pacjentom. W Poradni „Mówię” pracujemy również z nastolatkami i osobami dorosłymi.

Nierzadko dzieje się tak, że to rodzice mają trudności w oddzieleniu się od dziecka. Obawiają się zostawić dziecko, nawet na kilka minut. Wówczas, aby terapia była jak najbardziej skuteczna,  konieczne będzie zajęcie się obszarem separacji w całej rodzinie.

W terapii mutyzmu wybiórczego praca z problemami separacyjnymi polega na wzmocnieniu autonomii dziecka. Musi uwierzyć, że jest w stanie funkcjonować oddzielnie od rodziców i podejmować własne decyzje.

https://www.mutyzmportal.pl/budowanie-pomostu-metoda-terapii-mutyzmu-wybiorczego/